Gestampte aarde (stampleem)
Leem
Leem is een natuurlijk materiaal dat bestaat uit klei, zand, water en soms een organisch bindmateriaal zoals stro. Het wordt al duizenden jaren gebruikt als bouwmateriaal en heeft vele eigenschappen die voordelen bieden in de bouwwereld.
Leem is een milieuvriendelijk materiaal dat uit de aarde komt en kan worden gerecycled of teruggegeven aan de aarde zonder veel schade aan het milieu. Het is een niet-giftig en ademend (dampopen) materiaal dat geen schadelijke dampen afgeeft en heeft een vochtregulerende capaciteit. Zo kan het overtollige waterdamp opnemen en afstaan aan de binnenlucht en houdt deze op een voor de mens ideale relatieve luchtvochtigheidsgraad. Leem heeft thermische massa, wat betekent dat het de warmte goed vasthoudt en geleidelijk afgeeft. Dit kan helpen om de temperatuur in een gebouw te reguleren en de energierekening te verlagen. Leem heeft de eigenschap om geluid te absorberen en kan daarom bijdragen aan een rustige en vredige ruimte beleving.
Leem heeft een warme, natuurlijke uitstraling die bijdraagt aan een gezellige en uitnodigende sfeer in een gebouw en kan gemakkelijk worden bewerkt en afgewerkt met verschillende texturen en kleuren. Het is een flexibel materiaal dat kan worden gevormd tot verschillende vormen en maten. Dit maakt het ideaal voor creatieve en unieke ontwerpen. Denk aan ronden hoeken of in de wand verwerkte lampen en nissen. Leemstuc kan gemakkelijk worden gerepareerd met verse leem zonder dat het hele oppervlak opnieuw hoeft te worden gedaan.
Gestampte aarde
Gestampte aarde muren, ook wel stampleem of leemmassiefbouw genoemd, zijn muren die zijn opgebouwd uit lagen van ‘gestampte aarde’. Bij deze techniek wordt klei, zand, gravel en stro met elkaar vermengd (gebonden met kalk of een ander biologisch alternatief). Dit wordt vervolgens handmatig gestampt in houten bekistingen om blokken of lagen te vormen die worden gebruikt voor het maken van vloeren of wanden. Daarna moet het lange tijd uitharden waarbij de drukkracht en stabiliteit sterk toeneemt. Dit is een bouwtechniek die al duizenden jaren oud is en nog steeds gebruikt wordt in verschillende delen van de wereld.
Gestampte aarde muren hebben een organische, rustieke uitstraling die veel mensen aanspreekt, zijn duurzaam en gaan lang mee. Het materiaal is natuurlijk, niet-giftig en kan worden hergebruikt, gerecycled of terug worden gegooid in de natuur. Gestampte aarde muren hebben uitstekende thermische en vochtregulerende eigenschappen, wat betekent dat ze goed isoleren, energiezuinig zijn en de relatieve vochtigheid van het binnenklimaat reguleren. Ook hebben ze goede akoestische eigenschappen.
Gestampte aarde muren zijn echter wel zwaar en kunnen problemen veroorzaken bij gebruik in hoogbouw. Stampleem is gevoelig voor water en vocht, wat kan leiden tot schade en verval als het niet goed wordt onderhouden. Om deze reden wordt deze bouwmethode vaker gebruikt in warme regio’s. Kosten voor bouwen met stampleem kunnen goedkoper zijn dan traditionele bouwmaterialen, vooral als de aarde op het bouwterrein zelf wordt verzameld. Bouwen met stampleem is echter wel een arbeidsintensief proces en kan daarom langer duren dan traditionele bouwmethoden.
Algemene info
Weinig energieverbruik, lage embodied energy (alle energie die nodig is om het materiaal te vervaardigen)
Lokale, goedkope en ruim beschikbare grondstoffen
Grootste deel van de grondstoffen zijn niet hergroeibaar op korte termijn
Koel en comfortabel binnenklimaat in warmere gebieden
Zware wanden zorgen voor problemen bij hoogbouw
Prefab niet mogelijk, niet aanpasbaar
Lange trage bouwtijd
ontwerp
Dampopen constructie mogelijk
Gemakkelijk af te werken met verschillende texturen en kleuren
Flexibel materiaal dat gemakkelijk gevormd kan worden tot verschillende vormen en maten
Organische rustieke uitstraling
bouw
Geen prefab mogelijk, niet aanpasbaar
problemen bij hoogbouw door zwaarte
Lange trage bouwtijd
Kosten zitten meer in arbeid dan in materiaal
duurzaamheid
Volledig biobased en composteerbaar
Weinig energieverbruik, lage embodied energy
Lokale, goedkope en ruim beschikbare grondstoffen
Klein deel hergroeibare grondstoffen
Kan gemakkelijk worden gerepareerd met verse leem
comfort
Koel en comfortabel binnenklimaat in warmere gebieden (gevoelig voor vocht en water)
Hoge thermische massa (houdt warmte/kou goed vast en geeft geleidelijk weer af)
Absorbeert geluid
