Strobouw

Stro

foto: Donal O' Leary

foto: Donal O' Leary

Stro bestaat uit de droge stengels met lege aren van graanplanten die als restproduct van het maaidorsen achter blijven op de akker. Na het maaidorsen wordt het stro opgerold tot balen of geperst tot rechthoekige strobalen. Gedroogd stro heeft een uitstekende isolatiewaarde, slaat net als hout veel CO2 op en kost weinig energie om te verwerken. Doordat stro een restproduct is van de akkerbouw is het vaak goedkoop en lokaal verkrijgbaar. Hierdoor is het uiterst interessant voor gebruik in de bouw als isolatiemateriaal. Het is afkomstig van verschillende graansoorten zoals gerst, tarwe, haver, rogge en rijst. In Europa is bijna al het stro afkomstig van gerst en tarwe.

Voor de bouw wordt er voornamelijk tarwestro gebruikt omdat gerstestro een hogere voedingswaarde heeft en moeilijker vocht op neemt. Stro is het enige biobased materiaal dat direct van het land (niet voorbewerkt maar wel gedroogd) toe te passen valt in de bouw als isolatiemateriaal. Hierdoor is het een van de oudste en meest bewezen biobased bouwmethode die we kennen.

Stro bestaat uit de droge stengels met lege aren van graanplanten die als restproduct van het maaidorsen achter blijven op de akker. Na het maaidorsen wordt het stro opgerold tot balen of geperst tot rechthoekige strobalen. Gedroogd stro heeft een uitstekende isolatiewaarde, slaat net als hout veel CO2 op en kost weinig energie om te verwerken. Doordat stro een restproduct is van de akkerbouw is het vaak goedkoop en lokaal verkrijgbaar. Hierdoor is het uiterst interessant voor gebruik in de bouw als isolatiemateriaal. Het is afkomstig van verschillende graansoorten zoals gerst, tarwe, haver, rogge en rijst. In Europa is bijna al het stro afkomstig van gerst en tarwe. Toch wordt er voor de bouw bijna voornamelijk tarwestro gebruikte omdat gestestro een hogere voedingswaarde heeft en minder makkelijk vocht op neemt. Stro is het enige biobased materiaal dat direct van het land (niet voorbewerkt maar wel gedroogd) toe te passen valt in de bouw als isolatiemateriaal. Hierdoor is het een van de oudste en meest bewezen biobased bouwmethode die we kennen.

Stro bestaat uit de droge stengels met lege aren van graanplanten die als restproduct van het maaidorsen achter blijven op de akker. Na het maaidorsen wordt het stro opgerold tot balen of geperst tot rechthoekige strobalen. Gedroogd stro heeft een uitstekende isolatiewaarde, slaat net als hout veel CO2 op en kost weinig energie om te verwerken. Doordat stro een restproduct is van de akkerbouw is het vaak goedkoop en lokaal verkrijgbaar. Hierdoor is het uiterst interessant voor gebruik in de bouw als isolatiemateriaal. Het is afkomstig van verschillende graansoorten zoals gerst, tarwe, haver, rogge en rijst. In Europa is bijna al het stro afkomstig van gerst en tarwe. Toch wordt er voor de bouw bijna voornamelijk tarwestro gebruikte omdat gestestro een hogere voedingswaarde heeft en minder makkelijk vocht op neemt. Stro is het enige biobased materiaal dat direct van het land (niet voorbewerkt maar wel gedroogd) toe te passen valt in de bouw als isolatiemateriaal. Hierdoor is het een van de oudste en meest bewezen biobased bouwmethode die we kennen.

Strobouw

foto: ecococon

foto: ecococon

Het bouwen met stro is aan het einde van de 19e eeuw begonnen in midden Amerika waar boeren hele strobalen opstapelde om een schuilplaats te creëren tegen wind en regen.

Deze schuilplaatsen bleken uitstekend te beschermen tegen de elementen en aangenaam in temperatuur te zijn waardoor de overstap op huizenbouw werd gemaakt. Doordat vooral hout en synthetische isolatiematerialen na de tweede wereldoorlog beter beschikbaar waren daalde de populariteit van stro in de bouw. In de jaren 70 steeg de interesse echter weer door de energiecrisis. Vanwege de klimaatproblemen en de energiecrisis nu stijgt bouwen met stro nog verder in populariteit.


Moderne strobouw is een natuurlijke bouwmethode waarbij hele strobalen worden opgestapeld tussen de staanders van een houtskelet wand. De houtstructuur vormt de draagconstructie waartussen geperst stro voor de thermische en akoestische isolatie zorgt. Bouwen met gestapelde strobalen is zeer geschikt voor zelfbouw doordat de verwerking relatief eenvoudig en veilig is.


Strobalen hebben meestal standaard afmetingen waarop de dimensies van de wanden kunnen worden afgestemd. De breedte is vaak 48 cm en de hoogte 36 cm. De lengte kan variëren en ligt meestal tussen 60 en 110 cm. Op zijn kant geplaatst is de isolatie van een strobalen wand dus 36 cm dik en heeft het een isolatiewaarde heeft van Rc > 6 m2K/W, terwijl de huidige norm 4,7m2K/W is. De constructie van de hele wand wordt hiermee slechts net iets meer dan 40 cm. Wil je dezelfde isolatiewaarde behalen met een ‘stenen’ muur dan is deze ca. 15 cm dikker. Een goede strobaal weeg tussen de 10-15 kg, heeft een relatieve vochtigheidsgraad van minder dan 20% en is stevig geperst. De akoestische eigenschappen zijn goed (Rw 55 dBA) en bepleisterde strobalen zijn uitstekend brandwerend (> B90). Los stro is brandbaar, maar strobalen zijn compact en worden geperst aangebracht in de wand. Hierdoor gaat de baal niet branden maar smeulen in contact met vuur. Echter komt vuur niet in de buurt van het stro omdat de strowand doorgaans wordt afgewerkt met een dikke harde lemen stuclaag. Deze stuclaag is dampopen en heeft een vochtregulerende werking waardoor er een optimaal binnenklimaat ontstaat in de woning. Muizen in het stro zijn ook geen probleem. Het stro is niet bereikbaar door de dikke harde leemlaag en bovendien is stro niet eetbaar en te compact geperst om een nest in te maken. Een strobalen wand is vrij van gifstoffen en er komen geen schadelijke stoffen vrij bij de sloop. Er blijven alleen makkelijk te verwerken of herbruikbare grondstoffen over. Tegenwoordig worden strowanden ook vaak geprefabriceerd en kan stro zelfs worden ingeblazen.

Het bouwen met stro is aan het einde van de 19e eeuw begonnen in midden Amerika waar boeren hele strobalen opstapelde om een schuilplaats te creëren tegen wind en regen. Deze schuilplaatsen bleken uitstekend te beschermen tegen de elementen en aangenaam in temperatuur waardoor de overstap op huizenbouw werd gemaakt. Doordat vooral hout en synthetische isolatiematerialen na de tweede wereldoorlog beter beschikbaar waren daalde de populariteit van stro in de bouw. In de jaren 70 steeg de interesse echter weer door de energiecrisis. Vanwege de klimaatproblemen en de energiecrisis nu stijgt bouwen met stro nog verder in populariteit.


Moderne strobouw is een natuurlijke bouwmethode waarbij hele strobalen worden opgestapeld tussen de staanders van een houtskelet wand. De houtstructuur vormt de draagconstructie waartussen geperst stro voor de thermische en akoestische isolatie zorgt. Bouwen met strobalen is zeer geschikt voor zelfbouw doordat de verwerking relatief eenvoudig en veilig is als er gestapeld wordt met balen.


Strobalen hebben meestal standaard afmetingen waarop de dimensies van de wanden kunnen worden afgestemd. De breedte is vaak 48 en de hoogte 36 cm. De lengte kan variëren en ligt meestal tussen 60 en 110 cm. Op zijn kant geplaatst is de isolatie van een strobalen wand dus 36 cm dik en heeft het een isolatiewaarde heeft van Rc > 6 m2K/W, terwijl de huidige norm 4,7m2K/W is. De constructie van de hele wand wordt hiermee slechts net iets meer dan 40 cm. Wil je dezelfde isolatiewaarde behalen met een ‘stenen’ muur dan is deze ca. 15 cm dikker. Een goede strobaal weeg tussen de 10-15 kg, heeft een relatieve vochtigheidsgraad van minder dan 20% en is stevig geperst. De akoestische eigenschappen zijn goed (Rw 55 dBA) en bepleisterde strobalen zijn uitstekend brandwerend (> B90). Los stro is brandbaar, maar strobalen zijn compact en worden geperst aangebracht in de wand. Hierdoor gaat de baal niet branden maar smeulen in contact met vuur. Echter komt vuur niet in de buurt van het stro omdat de strowand doorgaans wordt afgewerkt met een dikke harde lemen stuclaag. Deze stuclaag is dampopen en heeft een vochtregulerende werking waardoor er een optimaal binnenklimaat ontstaat in de woning. Muizen in het stro zijn ook geen probleem. Het stro is niet bereikbaar door de dikke harde leemlaag en bovendien is stro niet eetbaar en te compact geperst om een nest in te maken. Een strobalen wand is vrij van gifstoffen en er komen geen schadelijke stoffen vrij bij de sloop. Er blijven alleen makkelijk te verwerken of herbruikbare grondstoffen over. Tegenwoordig worden strowanden ook vaak geprefabriceerd en kan stro zelfs worden ingeblazen.

Strobouw

foto: ecococon

Het bouwen met stro is aan het einde van de 19e eeuw begonnen in midden Amerika waar boeren hele strobalen opstapelde om een schuilplaats te creëren tegen wind en regen. Deze schuilplaatsen bleken uitstekend te beschermen tegen de elementen en aangenaam in temperatuur waardoor de overstap op huizenbouw werd gemaakt. Doordat vooral hout en synthetische isolatiematerialen na de tweede wereldoorlog beter beschikbaar waren daalde de populariteit van stro in de bouw. In de jaren 70 steeg de interesse echter weer door de energiecrisis. Vanwege de klimaatproblemen en de energiecrisis nu stijgt bouwen met stro nog verder in populariteit.


Moderne strobouw is een natuurlijke bouwmethode waarbij hele strobalen worden opgestapeld tussen de staanders van een houtskelet wand. De houtstructuur vormt de draagconstructie waartussen geperst stro voor de thermische en akoestische isolatie zorgt. Bouwen met strobalen is zeer geschikt voor zelfbouw doordat de verwerking relatief eenvoudig en veilig is als er gestapeld wordt met balen.


Strobalen hebben meestal standaard afmetingen waarop de dimensies van de wanden kunnen worden afgestemd. De breedte is vaak 48 en de hoogte 36 cm. De lengte kan variëren en ligt meestal tussen 60 en 110 cm. Op zijn kant geplaatst is de isolatie van een strobalen wand dus 36 cm dik en heeft het een isolatiewaarde heeft van Rc > 6 m2K/W, terwijl de huidige norm 4,7m2K/W is. De constructie van de hele wand wordt hiermee slechts net iets meer dan 40 cm. Wil je dezelfde isolatiewaarde behalen met een ‘stenen’ muur dan is deze ca. 15 cm dikker. Een goede strobaal weeg tussen de 10-15 kg, heeft een relatieve vochtigheidsgraad van minder dan 20% en is stevig geperst. De akoestische eigenschappen zijn goed (Rw 55 dBA) en bepleisterde strobalen zijn uitstekend brandwerend (> B90). Los stro is brandbaar, maar strobalen zijn compact en worden geperst aangebracht in de wand. Hierdoor gaat de baal niet branden maar smeulen in contact met vuur. Echter komt vuur niet in de buurt van het stro omdat de strowand doorgaans wordt afgewerkt met een dikke harde lemen stuclaag. Deze stuclaag is dampopen en heeft een vochtregulerende werking waardoor er een optimaal binnenklimaat ontstaat in de woning. Muizen in het stro zijn ook geen probleem. Het stro is niet bereikbaar door de dikke harde leemlaag en bovendien is stro niet eetbaar en te compact geperst om een nest in te maken. Een strobalen wand is vrij van gifstoffen en er komen geen schadelijke stoffen vrij bij de sloop. Er blijven alleen makkelijk te verwerken of herbruikbare grondstoffen over. Tegenwoordig worden strowanden ook vaak geprefabriceerd en kan stro zelfs worden ingeblazen.

PREFAB STROPANELEN

Bouwen met stro kan snel en efficiënt door toepassing van prefab stropanelen.

Zulke stropanelen worden meestal aan de binnenzijde afgewerkt met leemstuc of Fermacell (gibsvezelplaat). Beide materialen zijn dampopen, waarbij leem een zeer goede vochtregulerende werking kent. Dit zorgt voor een gezond en constant binnenklimaat door de natuurlijke zelfregulerende werking van stro. Wel moet er opgelet worden met verven: je kan leem alleen beschilderen met een minerale verf. Een houtvezelplaat aan de buitenzijde zorgt voor extra isolatie en winddichting. Brandwerendheid is geen probleem. Gecertificeerde stropanelen hebben een brandwerendheid van minimaal 120 minuten. Het hoge silicaatgehalte van het fijngesneden stro in combinatie met de hoge verwerkingsdichtheid geeft een brandveilige situatie. Bij een brand verkolen de korte strovezels snel, waardoor het vuur verstikt en dooft. Goed geplaatst zijn wanden van stropanelen luchtdicht afgewerkt. Deze wijze van bouwen leidt, in combinatie met een WTW-ventilatie, tot een optimaal binnenklimaat en een sterke reductie van de benodigde energie.

Bouwen met prefab stropanelen

Panelen worden in de werkplaats samengesteld op basis van een 3D model en kunnen in verschillende hoeken/ hoogtes/ hellingen worden gemaakt. Door de afschuiningsmogelijkheden kunnen speelse ontwerpvormen prefab gerealiseerd worden. Panelen worden afgedekt getransporteerd naar de bouwplaats en in korte tijd geplaatst.

Kenmerken van prefab stropanelen

Prefab stropanelen zijn opgebouwd met een dubbele staander, waardoor de koudebrug (hout isoleert minder goed dan stro) beperkt blijft. De staanders, in combinatie met de 40 mm dikke multiplex boven- en onderplaat, vormen een constructief geheel. Bouwen tot minimaal drie verdiepingen zonder aanvullende draagstructuur is daarmee mogelijk. Het onderste deel van de panelen (plint) is 10 cm smaller en geïsoleerd met houtvezel. Op deze wijze wordt er 10 cm netto vloeroppervlak gewonnen en wordt het stro beschermd tegen optrekkend vocht. Aan de buitenzijde van de prefab stropanelen wordt een laag van 40 mm messing en groef houtvezelplaat geplaatst voor winddichting en extra isolatie. Afwerking aan de buitenzijde kan met hout en kalkstuc. Ook toepassing van metselwerk en/of vliesgevelconstructies is mogelijk, zie hieronder:

Hout afwerking

Kalk afwerking

Metselwerk afwerking

STROBOUW

Kosten van bouwen met stro

Enkele vooroordelen zoals muizen en brandveiligheid over bouwen met stro zijn hiervoor al besproken, maar dit moet u weten over de vooroordelen wat betreft kosten:

Stro is weliswaar het goedkoopste isolatiemateriaal dat er is, maar het bouwen met stro duurt vaak wel langer dan met traditionele bouwmethodes. Mits er gebouwd wordt door een aannemer zijn de kosten hierdoor vergelijkbaar met traditionele bouw. Er worden uiteraard kosten bespaard door zelfbouwers, maar vergis u niet.. het isolatiemateriaal wat u in uw wanden stopt is slechts een onderdeel van de totale bouwsom van de woning. Kiezen voor zelfbouw met stro maakt uw woning dus niet plots bijzonder goedkoop, wel bijzonder fijn om in te wonen, goed geïsoleerd en ecologisch verantwoord.

Technische eigenschappen

Afmeting

48 x 36 x 80-100 cm

Soortelijke gewicht 

ca. 90 – 120 kg/m3

Lambda (λ)

0,052 W/mK (Fasba)

Brandwerendheid 

30 – 90 minuten (afhankelijk van de leemdikte)

Euro Brandklasse 

E

Warmtecapaciteit (C)

2000 J/kg K

Dampdiffusie weerstand (μ)

2

Vochtopslag capaciteit 

12 – 15%

Geluidwering (NEN 5077) 

40 – 50 dBa

Milieuklasse 

1a (NIBE)

Algemene info

Goedkoopste isolatiemateriaal dat er is


100% biologisch materiaal met een hoge isolatiewaarde dat onbewerkt van het land te gebruiken is (na droging)


De energie die nodig is voor winning, bewerking en transport van stro is zeer gering


Grote hoeveelheid CO2 opslag en vrij van gifstoffen


Restproduct van de akkerbouw, waardoor goedkoop & lokaal beschikbaar


Dampopenheid zorgt voor een constant binnenklimaat door natuurlijke zelfregulerende werking van stro


Goeie akoestische eigenschappen & brandveilig

Prefab mogelijkheden

Bower Architecten

Blog

Ecologisch bouwen

Projecten

Menu